Red de Bibliotecas Virtuales de Ciencias Sociales en
América Latina y el Caribe

logo CLACSO

Por favor, use este identificador para citar o enlazar este ítem: https://biblioteca-repositorio.clacso.edu.ar/handle/CLACSO/188214
Título : Milagro en Timor Oriental. La historia de un cafeto en la lucha contra la roya
Maktsil ti’ u noj lu’umil Timor Oriental. U tsikbalil yóok’olal u ba’ate’el paak’al káapej yéetel ik’el roya
Oy k’usi ayan ta slumal Timor. Mol ya’yejal jun jts’un kajve ta smak xchamel roya ta stsunobal
Palabras clave : Híbrido de Timor;Hemileia vastatrix;Coffea;híbrido interespecífico;introgresión de genes;Híbrido de Timor;Hemileia vastatrix;Coffea;k’expajal ch’i’ibalil uti’al u ma’alobtal;k’expajal u ch’i’ibalil tu ts’u’;Híbrido de Timor;Hemileia vastatrix;Kajve;híbrido interespecífico;introgresión de genes
Editorial : Ecofronteras
Descripción : Un maestro de escuela rural explica a sus alumnos la genética del Híbrido de Timor, un cafeto que resultó del cruzamiento espontáneo entre los cafés arábigo y robusta en Timor Oriental hace más de cien años. Este híbrido no tendría nada de extraordinario si no fuera porque heredó características que, por un lado, lo hicieron parecido al café arábigo, y por otro, le dieron resistencia contra Hemileia vastatrix, el patógeno que causa la roya. Tal acontecimiento ha sido la base del mejoramiento genético del café contra esta enfermedad, la más temida de la cafeticultura en el mundo.
Juntúul u ajka’ansaj chan kaajil ku tsolik ti’ u xooknáalo’ob bix u ch’i’ibalil Híbrido de Timor, u paak’alil káapej jóok’ ka tu nupuba’ob chéen tu juno’ob ka’ap’éel ch’i’ibalil káapej arábigo yéetel robusta tu noj lu’umil Timor Oriental yaan máanal cien ja’abo’obak. Le ch’i’ibalil híbrido taal ka xa’akpáajo’obe’ jach ma’alob tumen p’aat ol bix le káapej arábigo, bey xan p’aat u muuk’il uti’al ma’ u loobilta’al tumen Hemileia vastatrix, ik’el ku paak’ik u k’oja’anil roya. Le ba’ax úucha’ tu ma’alobkuntaj u ch’i’ibal u paak’alil káapej uti’al ma’ u táak’al le k’oja’anil ti’a’, tumen leti’ u jach sajbe’entsil ti’ tuláakal yóok’olkab ichil u pak’al meyajta’al káapej.
Juntúul u ajka’ansaj chan kaajil ku tsolik ti’ u xooknáalo’ob bix u ch’i’ibalil Híbrido de Timor, u paak’alil káapej jóok’ ka tu nupuba’ob chéen tu juno’ob ka’ap’éel ch’i’ibalil káapej arábigo yéetel robusta tu noj lu’umil Timor Oriental yaan máanal cien ja’abo’obak. Le ch’i’ibalil híbrido taal ka xa’akpáajo’obe’ jach ma’alob tumen p’aat ol bix le káapej arábigo, bey xan p’aat u muuk’il uti’al ma’ u loobilta’al tumen Hemileia vastatrix, ik’el ku paak’ik u k’oja’anil roya. Le ba’ax úucha’ tu ma’alobkuntaj u ch’i’ibal u paak’alil káapej uti’al ma’ u táak’al le k’oja’anil ti’a’, tumen leti’ u jach sajbe’entsil ti’ tuláakal yóok’olkab ichil u pak’al meyajta’al káapej.
URI : https://biblioteca-repositorio.clacso.edu.ar/handle/CLACSO/188214
Otros identificadores : https://revistas.ecosur.mx/ecofronteras/index.php/eco/article/view/2077
Aparece en las colecciones: El Colegio de la Frontera Sur - ECOSUR - Cosecha

Ficheros en este ítem:
No hay ficheros asociados a este ítem.


Los ítems de DSpace están protegidos por copyright, con todos los derechos reservados, a menos que se indique lo contrario.