Cómo se propagan las enfermedades infecciosas y cómo se les puede detener son cuestiones fundamentales para la dupla del momento: matemáticas y epidemiología. A través de sus modelos y métodos, estas disciplinas se combinan para brindar información respecto al comportamiento de un virus y con ello actuar en consecuencia.
Bix u t’i’itpajal le paak’be’en k’oja’anilo’ob yéetel bix u béeytal u xu’ulsa’al, leti’ le ka’ap’éel ba’al jach táaj k’a’ana’an walkila’: matemáticas yéetel epidemiología. Yéetel u meyaj, u modelos bey xan métodos, le ka’ap’éel nojmeyajo’ob wáaj disciplinasa’ ku paaklan áantikuba’ob uti’al u ye’esiko’ob to’on bix yéetel ba’ax ku beetik le yik’elo’ (virus), yéetel tune’ ku yojéelta’al ba’ax k’a’ana’an u beeta’al.
Chal smelol k’u yelan x-epaj tal li chameletik xchi’uk k’u yelan ta makel ti ja’ xal tsots sk’oplal ta ora li’e: k’u yelan ta xich’ k’elel ta bijil chanun x-epaj talel li chameletike. Ta epal smelolal bijil chanun ta xich’ k’elel k’u yelanil ta x-epaj li chamele xchi’uk k’usi xu’ ta pasel sventa smakel mu xa xtanijuk tal ta jtekelaltik.